woensdag 18 april 2012

Hallo,

Welkom op één van mijn blogs.
Ik ben Annemie Jaspart. Ik heb spijtig genoeg de laatste jaren van 3 goede vriendinnen afscheid moeten nemen.


Wat mij diep raakt is de vanzelfsprekendheid waarmee ik hoor praten over euthanasie bij het denken aan ongeneeslijk ziek zijn. En vooral raakt het me als mensen dit koppelen aan het zichzelf niet meer de moeite waard vinden eens ze ongeneeslijk ziek zijn, of dement, of zelfs eens ze oud zijn.

Ik geloof in de zin van het leven van mensen ten einde toe (hoe kort of hoe lang een mensenleven ook mag duren), ondanks hun ziek zijn, ondanks hun mogelijke aftakeling (geestelijk of lichamelijk). Ik heb ervaren hoeveel mijn vriendinnen nog voor mij betekend hebben ondanks en met hun ziek-zijn en daarover wil ik graag getuigen. Ik hoop via deze blog bij te dragen aan bewustmaking dat mensen de moeite waard blijven ook als ze ongeneeslijk ziek zijn, ook als ze dement worden, ook als ze oud worden, ... Zo hoop ik recht te doen aan hun leven. En eveneens aan dat van iedere mens in zo'n situatie.

In november 2007 stierf mijn goede vriendin Margriet, in januari 2008 stierf mijn goede vriendin Marleen, in november 2010 stierf mijn zielsmaatje Sonja, allen na een ziekteproces als gevolg van kanker.
Ik heb het op weg gaan met hen als heel intens ervaren. Ik heb zowel momenten van intense pijn, als momenten van intense rijkdom ervaren. Ik voel me heel dankbaar om de weg die ik met hen heb mogen gaan, om de diepte van in relatie treden, om al wat ze mij gegeven hebben … en dit ten einde toe.
Zo intens met hen in relatie mogen en kunnen treden, heb ik ervaren als een groot geschenk,
dat naast de pijn om het gemis aan hen, me ook eeuwig dankbaar zal doen voelen om wie zij voor mij geweest zijn.


Het op weg gaan met hen heeft mij bewust doen ERVAREN hoe ondanks ziekte, lijden en sterven, leven voelbaar blijft in mensen. Het is voor mij bovenal een ervaring geweest van leven dat zijn weg blijft zoeken in mensen, leven dat blijft stromen, leven dat vruchten blijft voortbrengen. Het doet mij stil worden. Het doet mij verwijlen bij de kostbaarheid van een mensenleven. Leven dat zijn stroming vervolgt ten einde toe en daarna zijn stroming op een andere manier verder zet.

Op deze blog wil ik graag een oproep doen om getuigenissen van mensen te verzamelen over hun ERVARINGEN met mensen/kinderen die ongeneeslijk ziek waren (hoe kort of hoe lang hun leven hier ook duurde), die ervaren hebben welke betekenis zij hebben gehad ten einde toe. Ook mensen die  verrijkende ervaringen hebben (gehad) met ouderen, of mensen met dementie nodig ik van harte uit om hun ervaring neer te schrijven.

Ik wil heel duidelijk de nadruk leggen op ervaringen. Ik wil van deze blog geen discussieforum maken, geen verkondigen van eigen louter verstandelijke meningen. Ik wil alleen zoveel mogelijk reacties verzamelen van doorleefde verrijkende ervaringen van op weg gaan met mensen/kinderen ten einde toe.

Heb je ervaring van op weg gaan met mensen of kinderen die ongeneeslijk ziek waren of met ouderen met of zonder dementie, waarvan je zegt "dit samen op weg mogen gaan is voor mij een geschenk geweest ondanks de zwaarte die er ook was, heeft me heel intens in voeling gebracht met leven", gelieve dan jouw ervaring/beleving in het kort of het lang uit te schrijven.
Een paar vraagjes die je op weg kunnen zetten om je ervaring uit te schrijven :

- Op welke manier heb je ervaring met een mens wiens leven hier op aarde ten einde liep? (als moeder, vader, broer, zus, dochter, zoon, ander familielid, vriend(in), palliatief zorgverlener, pastor, dokter, collega, ...)
- Wat heeft het op weg gaan met deze mens, dit kind in zijn terminale tijd voor jou betekend (naast het verdriet dat er vermoedelijk ook was en de zwaarte die niet ontkend dient te worden)? Wat heeft dit kind/deze mens voor jou betekend? Wat ervaar je als vruchten uit de laatste periode van zijn of haar leven? Hoe heeft het jou als mens rijker gemaakt? Welke bijdrage heeft het gebracht aan de groei van je mens-zijn? Is je kijk op het leven erdoor gewijzigd?


Noot : het is niet mijn bedoeling te oordelen over mensen die kiezen voor euthanasie, het is niet aan mij om euthanasie te allen tijde als iets negatiefs te beoordelen; zeker wil ik geen mensen kwetsen die ervaring hebben met een lijdensweg van zichzelf of hun naasten die bijna als bovenmenselijk voelde: wel wil ik bijdragen aan een positievere beeldvorming omtrent mensen die ongeneeslijk ziek zijn, wil ik bijdragen dat zij in hun waarde erkend blijven ten einde toe ondanks aftakeling en lijden. Wel wil ik een oproep doen om geestelijk lijden terug een juistere plaats te geven waarin met mensen een weg gegaan kan worden vanuit diepe zorg en liefde, vanuit het erkennen van hun pijn én hun blijvende waarde als persoon i.p.v. te vlug de dood als enige oplossing van alle lijden te zien. Dit kan ook nodig zijn voor mensen uit de omgeving van de persoon die ongeneeslijk ziek is.
Ik kan verder alleen maar de hoop uitdrukken dat er alles aan gedaan wordt opdat mensen  met alle mogelijke middelen geholpen worden in het draaglijk houden/maken van hun pijn en er alles aan gedaan wordt opdat lichamelijke pijnbestrijding nog mag verbeteren en kan bijdragen aan zoveel mogelijk comfort.


klik op reacties onderaan om je reactie in te voeren
- en dan is het gemakkelijkste "naam/url" aan te klikken en je naam te typen, bij URL moet je niets invullen;
- ofwel klik je op "anoniem";

nadat ik je reactie gelezen heb, publiceer ik ze (alleen ervaringen) en wordt ze zichtbaar op de blog;
Voel je weerstand om de stappen hierboven te gaan uitvoeren, laat je dan niet tegenhouden maar bezorg mij een mailtje met jouw reactie. Ik zorg dan zelf voor publicatie als je dat wenst.

Als het kan voor jou om je identiteit kenbaar te maken en je e-mailadres door te geven zodat ik je een reactie kan sturen, gelieve dan eveneens een mailtje te sturen naar annemiej65@gmail.com, waarvoor dank.
Je kan dit e-mailadres ook gebruiken voor andere reacties (dan ervaringen) op mijn blog.

Ik eindig zelf met briefjes die ik in de voorbije jaren schreef aan Margriet, Marleen, Sonja, die uitdrukken hoe ik het op weg gaan met hen heb ervaren, hoe ze mijn leven verrijkt hebben.

Naar Margriet, mijn heel goede vriendin die in november 2007 gestorven is op 66-jarige leeftijd.
Wij beleefden een 10-jaar durende en groeiende vriendschap met elkaar, waarvan de laatste 5 jaar haar ziek-zijn deel uitmaakte met een tussenpauze van anderhalf jaar :

Margriet, lieve Margriet,
Voor mij ben jij Margriet gebleven tot de laatste minuut. Ook al werd je geconfronteerd met meer en meer beperkingen, ook al kon je lichamelijk minder en minder tot helemaal niets, ook al kon je op de duur niet meer praten, niet meer bewegen, werd je zo graatmager ... voor mij ben je Margriet gebleven tot de laatste minuut. Nooit heb ik bij jou zijn als last of opgave ervaren. Altijd was het een geschenk bij jou te mogen zijn, week na week, ... hoe dit ook geëvolueerd is in de loop van de jaren : van een terrasje doen, lange telefoongesprekken, wekelijkse bezoeken met intense uitwisselingen, tot stil bij elkaar aanwezig zijn. Bij jou zijn in stilte voelde als heilige momenten van gewoon mogen zijn, jij bij mij, ik bij jou ... gewoon in liefde aanwezig, vervuld van al dat mooie dat is geweest tussen ons, dat altijd zal zijn. Wat zie ik je graag! Wat mis ik je ook! Maar wat ben ik bovenal dankbaar om wat is geweest, om die heel heel intense ervaring van leven. Jij zei ooit dat je geloofde dat onze vriendschap verder vrucht zou dragen naar anderen, als jij er niet meer zou zijn. Vandaag voel ik meer dan ooit dat het die ervaring van leven is die ik de wereld wil insturen en uit het diepste van mijn hart hoop ik dat de zaadjes die ik strooi en jij mee met mij, vrucht zullen dragen, mensen zullen wekken om zich te openen voor leven dat leven wil, leven dat stroomt tot de laatste minuut.
Annemie


Naar Marleen, een goede vriendin, meter van onze Joram, die ik meer dan 25 jaar gekend heb, die in januari 2008 gestorven is op 43-jarige leeftijd.
Marleen, lieve Marleen,
Jouw ziek-zijn was voor mij extra confronterend. Je was iemand van mijn leeftijd, je was evenals Margriet een heel goede vriendin. Het voelde allemaal zo onwerkelijk maar toch was het bittere realiteit dat je kanker kreeg met uitzaaiingen en niet meer kon genezen. Ik sta versteld van de moed waarmee jij je weg bent gegaan, van hoe jij je ziek-zijn gedragen hebt, van hoe je geprobeerd hebt zo lang mogelijk een zo normaal mogelijk leven te leiden. En gelukkig is het jou wel gegund geeest om tot je laatste week redelijk zelfstandig te kunnen blijven. Dank om het delen over je zorgen en je hoop. Ik heb dit als groot geschenk ervaren, een dicht bij jou mogen zijn, een samen met jou op weg mogen gaan, mogen eraren hoe sterk het leven is in mensen, hoe graag het leven leven wil in mensen.
31 december 2007 begon ik me stilaan voor te bereiden op dat 2008 mogelijk jouw sterven zou brengen, en dit liet ik je ook horen op een kaartje. Nooit had ik kunnen denken dat je eind januari reeds overgegaan zou zijn. Maar ook dat was de realiteit waarmee ik verder moest.
Het op weg gaan met jou heeft me zeker en vast gevormd tot een vrouw die nog meer dan vroeger in de realiteit leeft, met mijn 2 voeten op de grond. Heel diep is in mij doorgedrongen dat elke dag opnieuw mogen en kunnen leven een geschenk is. Dat ons leven niet iets vanzelfsprekend is, dat ons leven ook een begin en een einde kent hier op aarde, of we daar nu bij stilstaan of niet.
Heel diep is in mij doorgedrongen :
- dat ik de keuze heb om er elke dag opnieuw het beste van te maken of niet,
- dat ik de keuze heb om elke dag opnieuw te genieten of niet,
- dat ik de keuze heb om elke dag het beste van mezelf te geven aan anderen of niet,
- dat ik de keuze heb om elke dag opnieuw te kiezen om me bezig te houden met wat voor mij als essentieel voelt of niet.
Ik geloof dat ik meer dan ooit bewust mijn weg zal gaan, de stappen zal zetten die ik voel te moeten zetten, dat ik minder zal uitstellen wat ik vandaag al kan doen en dat belangrijk voelt om doen.
Ik mis onze babbels, ik mis het gewoon even bij elkaar kunnen thuiskomen en bijpraten, ik mis je als vriendin. Weet echter dat ik dankbaar ben om al die jaren dat ik je gekend heb, vòòr je ziek-zijn én tijdens je ziek-zijn. Steeds heb ik gevoeld hoe dat leven in jou een weg zocht, leven wou. Die ervaring van leven dat leven wil draag ik voor altijd met mij mee.
Annemie


Naar Sonja, mijn zielsmaatje in het graag zien en zorg dragen voor het leven van onze kinderen en andere mensen met een handicap of ziekte. Zij stierf op 49-jarige leeftijd op 1 november 2010.

Lieve Sonja,
Wat mis ik jou elke keer als ik op tv pijnlijk geconfronteerd wordt met programma's die gaan over keuze voor dood als het gaat over kinderen/mensen die beperkt zijn omwille van hun handicap of omwille van hun ziek-zijn. Het heeft zoveel voor mij betekend in jou mijn zielsmaatje gevonden te hebben als het gaat over deze thema's. Het deed me zo goed te kunnen spreken over wat ons diep beroert en begrepen te worden in de pijn die we beiden voelden als leven zo vlug bestempeld wordt als niet waardig genoeg om te leven. Als moeders van een kind met een handicap wisten we beter, ervaren we dagelijks wat een geschenk onze schatten zijn, ondanks en met hun handicap én nog meer doorheen hun schoonheid en liefde die is.
En daarnaast was er onze ervaring met andere mensen die ongeneeslijk ziek zijn, en waar alles in ons hun waarde bleef ervaren ten einde toe. Die diepe zielsverbondenheid tussen ons blijf ik met me meedragen, ook nu jij er niet meer bent. In augustus 2009 kreeg je galwegkanker. In augustus 2010 was de kanker terug. In november 2010 overleed je. Het was de zoveelste klap die ik te verwerken kreeg de laatste jaren. Elk contact met jou heb ik ervaren als zoveel recht doend aan leven : in onszelf, in anderen. Hoe jij bent omgegaan met je ongeneeslijk ziek zijn, heeft me ook diep geraakt. Jij bent voor mij een voorbeeld geweest van respectvol omgaan met leven en dood, en dus vooral met jezelf. De kracht waarvan je getuigde, enerzijds in de hoop die je koesterde toch nog een hele tijd te krijgen ondanks de 2 maanden die de dokters je nog gaven, maar eveneens in de weg die je ging om deze harde realiteit van de eindigheid van je leven onder ogen te zien, was heel sterk. Het deed jou beslissen om geen onnodige behandelingen te volgen die je leven alleen maar mogelijk een klein beetje zouden rekken, maar die eveneens je lijdensweg zouden verlengd hebben. Je koos in respect voor je lichaam, je koos in vertrouwen in de natuurlijke stroming van het leven. Je overgave aan wat komen ging, werd ook gevoed door jouw overtuiging dat je alles gegeven had in dit leven wat je maar kon geven en dat de rest voor een volgend leven zou zijn.
Sonja, ik voel me diep dankbaar om wie jij voor mij en voor allen die je gekend hebben, bent geweest en altijd zal zijn. Jij blijft o.a. via je boek "Er zal altijd een voor en een na zijn" oproepen om recht te doen aan leven in mensen, opdat hulpverleners zich meer zouden afstemmen op echte zorg, opdat de klassieke en alternatieve geneeskunde elkaar meer zouden aanvullen en bevruchten i.p.v. te bekritiseren. Ook mij blijf je oproepen te gaan voor leven, elke keer weer : voor mezelf, voor anderen. Het tekstje dat je mee liet geven op je begrafenis spreekt over wie jij bent geweest en wat jou bezielde, wat je ons blijvend mee wil geven. Ik schrijf het hieronder :

Als je mij nog iets wil geven
dan zou ik vragen:
sterf niet met mij,
omhels het leven.

Je mag bedroefd zijn,
maar wanhoop niet.
Verdrink niet in té groot verdriet.

Als je mij nog iets wil schenken
dan zou ik willen:
blijf toekomst zien,
blijf hoopvol denken
zodat je uitgroeit en voluit leeft,
het leven álle kansen geeft.

Dank je, lieve Sonja voor jouw leven.
Annemie


Van harte dank aan ieder die een reactie wil plaatsen vanuit zijn ERVARING.

Annemie

Neem zeker ook een kijkje op mijn andere blogs :
http://levendatlevenwil.blogspot.com/, waarop ik een oproep doe om getuigenissen van mensen te verzamelen over hun ERVARINGEN met kinderen/mensen met een handicap die hen doen zeggen “ook het leven van mensen met een beperking is een geschenk”;
http://vanoverlevenaarechtleven.blogspot.com, waarop ik een oproep doe om ERVARINGEN van mensen te verzamelen die een evolutie hebben doorgemaakt van overleven naar echt leven, op een bepaald terrein van hun leven.


AANBEVOLEN BOEKEN :
Maria Housden : Geschenk van Hannah
Lutgard van Heuckelom : Brieven aan Miriam

Zuster Leontine :
- Waarom nog euthanasie?
- Menswaardig sterven
Dianne Nuyts : Nog enkele weken of maanden

Boeken van Elisabeth Kübler-Ross zoals :
- De cirkel van het leven
- Dood, het laatste stadium van innerlijke groei
Toon van Mierlo : Fientje, zo jong en al zoveel te vertellen ...

Manu Keirse :
- Afscheid van moeder. Als stervern een stuk leven wordt.
- Wat meer is in de mens. Over zingeving aan het ziekbed.

Henriëtte Hubers-Kromhof : de dag dat ik hoorde dat ... (p.87-101)
Sabine Vanhuffel : Adriaan ... 10 jaar later : leven is liefhebben ... over de dood heen.
Paula Laveaux-Verreck : Over lijden en liefde.
Marie de Hennezel : De intieme dood, levenslessen van stervenden.
Hans Siepel : Stemmen van de ziel
Bieke Vandekerckhove : de smaak van stilte


AANBEVOLEN FILMPJES :
http://www.youtube.com/watch?v=5SOtaP1XjKg&feature=related
: Elisabeth Kubler-Ross - Top 10 Quotes
http://www.youtube.com/watch?v=KhW15HKv59w : Phara de Aguirre bezoekt Bart Verbeeck : mooie getuigenis van jongeman die terminaal is en volop geniet van zijn leven
http://www.weliswaar.be/nieuws/p/detail/leve-dementie-en-andere-grappen een andere kijk op dementie
 
"Voor mij is dementie geen aftakelingsproces, maar een terugkeer naar de waarden en normen van een kind, terug naar de eenvoud", zegt Raf De Bruyn.